Houten speelgoed schoonmaken, zo doe je dat! 

Houten speelgoed is stevig, duurzaam, mooi en het gaat vaak jaren mee. In al die tijd kan er flink wat met het speelgoed gebeuren en het kan dan ook geen kwaad om het af en toe eens goed schoon te maken. Maar hoe kun je houten speelgoed het beste schoonmaken en waar moet je op letten?

Waarom is het schoonmaken van houten speelgoed belangrijk?

HYGIËNE

De belangrijkste reden om speelgoed schoon te maken is hygiëne. Plakkerige handjes en etensresten maken speelgoed vies en veranderen speelgoed langzaam in echte ‘vuil-magneten’. Dat gecombineerd met het feit dat elk kind anders met speelgoed speelt en er regelmatig op houten speelgoed gesabbeld wordt, maakt regelmatig schoonmaken noodzakelijk

BEHOUD VAN UITSTRALING

Hoewel het wellicht minder belangrijk is, is ook de uitstraling van het speelgoed belangrijk. Hoewel vlekken, krassen en potloodstrepen stuk voor stuk getuige zijn van het heerlijke kinderspel, maakt dat het speelgoed er niet altijd mooier op. Met name bij speelgoed in een specifieke kleur, is een potloodstreep in een andere kleur heel storend.

ONDERHOUD EN LEVENSDUUR VERLENGEN

Met het schoonmaken van je houten speelgoed wordt je gedwongen om het speelgoed weer eens goed te inspecteren. Je geeft het hout de nodige verzorging en ook zul je het op tijd merken als er onverhoopt stukjes los zijn gaan zitten. 

Houten speelgoed schoonmaken, de juiste schoonmaakmiddelen

Onbehandeld houten speelgoed schoonmaken is niet makkelijk. Je wilt het speelgoed wel schoonmaken, maar tegelijkertijd wil je het niet beschadigen. Start het schoonmaken daarom altijd zo mild mogelijk. Afhankelijk van de vervuiling, en de doelen die je hebt kun je dan steeds sterkere middelen inzetten. Er zijn verschillende middelen om houten speelgoed mee schoon te maken. De belangrijkste schoonmaakmiddelen benoemen we hieronder.

ZOUT

Hoewel de resultaten wisselend zijn, kan reinigen met zout een goede oplossing bieden. Strooi zout met fijne korrel op de plek waar het vuil het speelgoed ingetrokken is. Zout trekt vocht aan kan daardoor het vocht, samen met de vervuiling, weer uit het hout trekken. Veeg het zout met een droge doek weg en zorg daarbij dat je geen krassen in het hout maakt.

DROGE DOEK

Voordat je begint met het schoonmaken met vloeistoffen, kun je eerst met een droge doek aan de slag. Probeer daarmee dat het meeste vuil te verwijderen voordat je verder gaat. Dit doe je om watervlekken en kleurvlekken zo veel mogelijk te voorkomen.

WATER

Het meest veilige schoonmaakmiddel is water. Er zitten geen reinigende, maar ook geen bijtende stoffen in water en daarom is afnemen met een vochtige doek de strategie die je als eerste moet ondernemen. Zit er stof op het speelgoed, of is er bv limonade overheen gegaan, met een met water bevochtigde doek los je dit prima op.

Let echter wel op: Het is voor houten speelgoed niet goed als het te lang nat is. Probeer de hoeveelheid water die je gebruikt daarom beperkt te houden en maak het gereinigde speelgoed weer goed droog als je klaar bent. Zit er een laklaag/beschermlaag op het speelgoed, dan heeft het water veel minder vat op het hout. 

BABYDOEKJES

Babydoekjes kun je overal voor gebruiken en zo zijn ze ook zeer geschikt voor het schoonmaken van houten speelgoed. Babydoekjes zijn licht vochtig en ook zit er een licht reinigingsmiddel in verwerkt. 

Kleine vlekken kun je met babydoekjes goed verwijderen en doordat de doekjes slechts licht vochtig zijn loopt het hout nooit het gevaar te nat te worden.

(GROENE) ZEEP

Zeep, eventueel verdund met water is een goede basis om de meeste vervuiling van het speelgoed te verwijderen. Kies voor zeep die biologisch afbreekbaar is en die geen schadelijke stoffen bevat. Mocht er eventueel een restje zeep op het speelgoed achterblijven na het droogmaken, dan is dat niet schadelijk.

SCHOONMAAKMIDDEL (VERDUND)

Maak gebruik van schoonmaakmiddel of allesreiniger als je het meeste vuil van het speelgoed af wilt halen. Je kunt dit met een doek doen, maar ook kun je het speelgoed kort in een sopje met allesreiniger dompelen. Haal het speelgoed wel weer snel uit het sopje, neem het af en laat het vervolgens drogen op een handdoek.

Houten speelgoed desinfecteren of ontsmetten

Is het speelgoed naar jouw mening nog niet schoon genoeg? Dan kan het gewenst zijn om het ook eens te ontsmetten. Met name bij houten babyspeelgoed zien we deze wens nog wel eens terugkomen. Naast de standaard ontsmettingsmiddelen uit de winkel, doen ook deze middelen prima dienst als ontsmettingsmiddel:

AZIJN

Azijn is een volledig natuurlijk schoonmaak- en desinfectiemiddel. Azijn is een desinfectie die ruim 99% van de bacteriën, en ruim 80% van schimmels en ziektekiemen doodt. Meng 1 deel azijn met 2 delen water, voeg daar evt nog een aantal (max 10) druppels etherische olie van lavendel of citroen aan toe en je hebt het perfecte, desinfecterende schoonmaakmiddel voor jouw houten speelgoed.

CHLOOR

Chloor is een agressief schoonmaakmiddel maar indien goed gebruikt kan dit zeer goed ingezet worden als schoonmaak of desinfectiemiddel: Verdun 1 theelepel chloorhoudende bleek met 1 liter kokend water en laat dit vervolgens minimaal 5 minuten wachten. Het chloor is dan voor gebruik verdampt en je houdt een goed functionerend schoonmaakmiddel over.

Wat moet je niet doen bij het schoonmaken?

GEBRUIK NOOIT DE VAATWASMACHINE VOOR HET REINIGEN VAN HOUTEN SPEELGOED!

Houten speelgoed kan niet goed tegen water en in de vaatwasmachine zal het speelgoed te nat worden. Zeker in combinatie met de warmte van de vaatwasser zal het hout zo nat worden dat het kan gaan vervormen. Ook is het moeilijk om het speelgoed na de vaatwasser weer door en door droog te krijgen, waardoor je zelfs de kans op schimmelvorming vergroot.

LET OP DE STRUCTUUR EN DE HARDHEID VAN JE SCHOONMAAKMIDDEL

Om te zorgen dat het hout niet beschadigd, is het belangrijk om goed op te letten tijdens het schoonmaken. Hoe grover en harder de materialen zijn die je gebruikt om schoon te maken, hoe meer krassen of andere schade dit kan opleveren.

• Schuurmiddelen (inc. schuurpapier)
• Schuursponsjes - wondersponsjes
• Staalwol

Om schade te voorkomen raden we aan altijd eerst met een zachte doek schoon te maken. Pas als de ‘zachte oplossingen’ niet werken, kun je overwegen om grovere materialen in te zetten.

GEBRUIK NOOIT EEN OVEN OF DE FÖHN

Het weer goed laten drogen van het houten speelgoed is belangrijk voor de kwaliteit van het hout. Geduld is hierin echter wel belangrijk en gebruik nooit een föhn of oven om het drogen te versnellen. Door het speelgoed te snel of te lokaal te drogen kan het speelgoed kromtrekken en zelfs scheuren.

Overige schoonmaakopmerkingen en tips

WATERKERINGEN OF VLEKKEN VERWIJDEREN

Grote waterkringen of vlekken zijn heel moeilijk uit hout te halen. Natuurlijk is schuren een optie maar wanneer het hout gekleurd of gelakt is, zal het resultaat flink tegenvallen. Voordat je met schuurpapier aan de gang gaat is het daarom aan te raden om eerst met zout, terpentine of zacht met staalwol te proberen. 

VOORKOM KLEURVERLIES

De verf van houten speelgoed is vaak op waterbasis (o.a. bij Grimms). Het voordeel hiervan is dat het volledig veilig is voor kinderen, maar ook is het wat gevoeliger voor externe invloeden. 

Door hard te boenen met water, of door te agressieve schoonmaakmiddelen te gebruiken, loop je het risico dat je de kleur wegpoetst, kleurverandering of watervlekken krijgt. Begin het schoonmaken daarom altijd op voorzichtige/veilige manier ga pas over op een ‘drastischere’ manier, wanneer de veilige onvoldoende resultaat biedt.

KLEUREN TERUGHALEN?

Bij het houten speelgoed waar kleur een belangrijke rol speelt (bv. de Grimms regenboog), kun je merken dat de kleuren langzaam wat valer of doffer worden. Om de kleuren weer wat op te halen of sprankelender te maken, is schoonmaken helaas niet de oplossing. 

Het valer worden van de kleuren is vaak het gevolg van ouderdom (verkleuring) en slijtage en niet van vervuiling. Om de kleuren toch weer wat op te halen kun je het speelgoed in de olie of was zetten. Zowel lijnolie als bijenwas hebben het effect de kleuren weer wat meer tot leven te brengen.

Volledig onbewerkt houten speelgoed schoonmaken?

Houten speelgoed zonder kleur-, lak of andere beschermlaag biedt meer kansen voor een goede schoonmaak. Indien er na alle schoonmaak-opties nog zichtbare plekjes over zijn, dan is het bij onbewerkt hout altijd nog mogelijk om de laatste plekjes voorzichtig weg te schuren. 

Let op dat je bij het schuren een zo fijn mogelijk schuurpapier gebruikt. Hoe grover het papier, hoe meer krassen het kan achterlaten op het hout. Schuurpapier met korrelgrootte P180 of hoger, zorgt voor perfect gladde resultaten. 

Het hout verzorgen na het schoonmaken en vlekken voorkomen

Zorg dat hout niet uitdroogt want als dat gebeurt kan het hout vervormen en zelfs gaan scheuren. Uitdrogen kan gebeuren wanneer er ‘s winters flink gestookt wordt, maar ook als het is schoongemaakt met wat meer uitdrogende middelen. 

Niet alleen tegen het uitdrogen, maar ook om het speelgoed wat meer bestand te maken tegen vuil, kun je het preventief behandelen. Behandel het speelgoed jaarlijks of 1x per 2 jaar om de vuilbestendigheid optimaal te houden. Gebruik hiervoor een natuurlijke olie (bv lijnolie) of smeer het speelgoed in met bijenwas. Vermijd het beschermen met een laklaag. Dit kan de kleuren aantasten, het oppervlak sterk veranderen en ook kan het hout hierdoor niet meer zo goed ademen.

Je kunt ook schoonmaakmiddel voor houten vloeren gebruiken, daar zit vaak al een beetje was is, waarmee je het speelgoed direct voldoende behandeld. Let dan wel op de chemicaliën die in het schoonmaakmiddel verwerkt zijn.  

Belangrijk bij het behandelen van houten speelgoed:

Het behandelen van houten speelgoed kan de levensduur van je product verlengen maar het is goed om te beseffen dat elke behandeling het speelgoed ook iets veranderd. De kleuren van het speelgoed kunnen veranderen en ook de textuur (ruwheid en vettigheid) kunnen hierdoor anders worden. In veel gevallen vervalt bij houten speelgoed het recht op garantie wanneer het na aanschaf een preventieve behandeling heeft ondergaan.

Let bij het behandelen van het speelgoed op: Speelgoed blijft speelgoed en het moet daarom altijd veilig zijn voor kinderen. Zorg daarom ten alle tijden dat het middel dat je gebruikt voor de behandeling geen schadelijke stoffen bevat!